YEMEK HİZMET ALIMI ÇİĞ GİRDİ MİKTARLARI HAKKINDA DOKÜMANA İTİRAZ EDİLEBİLİR Mİ?

Maliye Bakanlığı İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığı tarafından 10.03.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan 2014/11185 ihale kayıt numaralı Yemek Hazırlama Ve Dağıtım ihalesine ilişkin olarak HC Yemek Halı Gıda Tem. İnş. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti.nin 04.03.2014 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusu hakkında idare tarafından süresi içinde karar alınmaması üzerine, başvuru sahibi 21.03.2014 tarih ve 9964 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 21.03.2014

tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunmuş ve Kurulca alınan 09.04.2014 tarihli ve 2014/UH.I1713 sayılı karar ile; “4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.

 

Davacı HC Yemek Halı Gıda Tem. İnş. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. vekili tarafından anılan Kurul kararının iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle açılan davada, Ankara 9. İdare Mahkemesinin 31.12.2014 tarihli ve E:2014/819 ve K:2014/1720 sayılı kararında; “Dava dosyasının incelenmesinden; 

 

davacı şirketin, 10/03/2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan Yemek Hazırlama ve Dağıtım ihalesine ilişkin olarak, 

 

Teknik ve İdari Şartnamedeki eksik unsurların sağlıklı ve somut verilere dayalı güvenilir bir fiyat teklifi oluşturulmaya elverişli olmadığından bahisle ihale dokümanına yönelik yapmış olduğu itirazen şikayet başvurusunun reddine ilişkin 09/04/2014 tarih ve 2014/UH.I1713 sayılı Kamu İhale Kurulu kararının iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

 

Olayda, İdari Şartnamenin 2.1.(b) maddesinde dava konusu ihalenin "2750 personel için toplam 1135750 adet yemek verilmesi" olarak belirtildiği, davacı şirket tarafından, idarenin idari şartnamede yazılması gereken tüm girdi maliyetlerini firmalara şeffaf bir şekilde açması ve bilgi vermesinin kanuni bir zorunluluk olduğu, 

 

ancak bu zorunluluğun idarece yerine getirilmediği,

 

teklif verecek firmalar için ihale dokümanında fire miktarlarının belirtilmesi gerekmekte iken belirtilmediği, 

 

Teknik Şartname’nin 4’üncü maddesinde yer alan üretim mutfağının tavan boyasının ihaleyi kazanan firmaların/firmanın yükümlülüğünde olacağına ilişkin düzenlemenin fiyat çalışması yapmaya elverişli olmadığı, 

 

Teknik şartnamenin 4.A.6.a maddesinde yer alan elektrik ve su sarfiyatının tespiti amacıyla idarece süzme sayaç takılacağına, kullanım miktarlarının en az ayda bir defa olmak üzere firma temsilcisi ve idare teknik elemanlarınca tespit edilerek tahsilatın yapılacağına, ödemenin o günkü rayiç üzerinden hesaplanacağına ilişkin düzenlemenin teklif verecek firmalara bir tarife veya ödemeye esas değer sunmadığı, 

 

Teknik şartnamenin 4.15’inci maddesinde yer alan üretilen yemeklerden her gün idarenin gözetiminde alınacak yemek örneklerinin 72 saat saklanacağına ve tahlil masraflarının yüklenici tarafından karşılanacağına ilişkin düzenlemenin hangi yemeğe hangi tahlilinin yapılacağı konusunda

belirsizlik içerdiği, 

 

Teknik şartnamenin 4.19’uncu maddesinde ilaçlama yapılacağının düzenlendiği ancak ilaçlamaya esas alanların kat planının ve bina m2’sinin belirtilmediği, 

 

Teknik Şartnamenin 4.29’uncu maddesinde yer alan hizmet binası içerisinde yemek haricinde verilecek servis hizmetinin nasıl ifa edileceğinin anlaşılamadığı, 

 

Teknik Şartnamede alternatif yemek oranlarının verilmediği ve bu durumun maliyet hesaplamasının yapılmasını olanaksız hale getireceği, 

 

Teknik Şartnamede yemeklerin ayrıntılı reçetelerine yer verilmediği, 

 

üretime esas yemeklerin sadece bir kısmının malzemelerinin verilmiş olduğu, 

 

yemek içerisinde kullanılacak ürünlerin ayrıntılı gramajlarına yer verilmediği, 

 

belirtilen eksik unsurlar nedeniyle sağlıklı ve somut verilere dayalı güvenilir bir fiyat teklifi oluşturulamayacağından bahisle ihaleye teklif veremedikleri ileri sürülmekte, 

 

buna karşılık davalı idarece hale dokümanında yemek girdileri ve miktarlarının belirtilmediği hususuna ilişkin olarak; 

 

ihale dokümanında yemek malzemelerinin bazılarının belirtilmemiş olmasının aşırı düşük tekliflerin sorgulanması aşamasında belirsizlik yaratabileceği düşünülebilirse de, başvuruya konu ihalede geçerli teklifler arasında kâr hariç yaklaşık maliyetin altında teklif veren isteklilerin bulunmadığı, 

 

ilaçlamanın ne kadar sıklıkla yapılacağının dokümanda belirtilmemesi hususuna ilişkin olarak; 

 

ilaçlamanın işin esaslı unsuru olmadığı, işyerinin görülerek ilaçlamanın kapsam ve mahiyeti hakkında bilgi edinilebileceği ve bu durumun herhangi bir istekli açısından lehte ya da aleyhte bir sonuç doğurmadığı, dolayısıyla isteklilerin teklif vermesini engelleyici bir nitelik taşımadığı, 

 

teklif verecek firmalar için ihale dokümanında fire miktarlarının belirtilmemesi iddiasına ilişkin olarak; 

 

günlük üretilecek yemek miktarının satılan yemek fişleri dikkate alınarak belirlenebileceği, 

 

üretim mutfağının tavan boyasının ihaleyi kazanan firmaların/firmanın yükümlülüğünde olacağına ilişkin düzenlemenin fiyat çalışması yapmaya elverişli olmadığı iddiasına ilişkin olarak; 

 

İdari Şartname’nin 12’nci maddesi uyarınca işin yapılacağı yerin görülebileceği, 

 

Kamu İhale Kanunu’nun 29’uncu maddesi kapsamında isteklilerce açıklama istenebileceği, 

 

söz konusu düzenlemenin teklif hazırlanmasını ve verilmesini engelleyici nitelikte olmadığı, 

 

elektrik ve su sarfiyatı ile ilaçlama giderleri konusundaki iddialara ilişkin olarak; 

 

Kamu İhale Kanunu’nun 29’uncu maddesi kapsamında isteklilerce açıklama istenebileceği, 

 

tahlil giderleri ile ilgili iddialara ilişkin olarak; 

 

tahlil giderlerinin isteklilerce yaklaşık olarak hesaplanmak suretiyle teklif fiyatlarına dahil edilmesinin mümkün olduğu, 

 

hizmet binası içerisinde yemek haricinde verilecek servis hizmeti konusunda belirsizlik olduğu iddiasına ilişkin olarak; düzenlemenin yükleniciye herhangi bir ek maliyet getirmediği, sadece iş kapsamında çalıştırılacak personelin bir kısmının mutfak ve yemekhane dışında servis hizmeti yapmasını öngördüğü, buna ilişkin servis ve temizlik malzemelerinin maliyetinin yükleniciye ait olmadığı, 

 

alternatif yemek oranlarının verilmediği iddiasına ilişkin olarak; 

 

düzenlemenin bütün istekliler için eşit olduğu, teklif vermeyi engelleyici nitelikte olmadığı belirtilmektedir. 

 

Dava konusu Kurul kararının 1. kısmının değerlendirilmesinden; İdari Şartname’nin

 

25.3.1. maddesinde, teklif fiyata dahil olan giderlerin, 

 

“Teknik şartname hükümlerine göre yemeklerin hazırlanması ve dağıtılmasında kullanılacak 

 

a) Her türlü yiyecek ve içecek malzemesi,

 

 b) Temizlik malzemeleri, hijyen malzemeleri, ilaçlama giderleri, tahlil giderleri 

 

c) Elektrik, su, doğalgaz giderleri 

 

d) Demirbaş malzemelerin bakım onarım giderleri

 

 e) İşçilik giderleri (Her ay işçilere fiilen çalışılan her gün 2014 yılı için 6,00 TL, her gün 2015 yılı için 8,00 TL brüt yol bedeli ücret bordrosunda gösterilecek ve bu bedeller her ay 22 gün üzerinden hesaplanacaktır.) 

 

f) Servis malzemesi giderleri” olarak açıkça sıralandığı, ancak her türlü yiyecek ve içecek malzemesinin hangi yiyecek ve içecek malzemesi olduğu, gramajlarının ne olduğu gibi hususlarla ilgili ayrıntıların dokümanda belirtilmediği anlaşılmakta olup, yemek girdilerine ve girdi miktarlarına ilişkin bileşenlere yer verilmemesinin tekliflerin hazırlanmasını imkansız hale getirdiği, 

 

ayrıca tekliflerin değerlendirilmesi ve sözleşmenin yürütülmesi aşaması ile aşırı düşük tekliflerin sorgulanması aşamasında da belirsizlik yaratacağı anlaşıldığından, 

 

Kurul kararının bu kısmında hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır. 

 

Dava konusu Kurul kararının 2. kısmının değerlendirilmesinden; 

 

ihale konusu işin “2750 personel için toplam 1.135.750 adet yemek verilmesi” işi, süresinin 03.05.201431.12.2015 tarihleri arasında 413 (dörtyüzonüç) gün olarak belirtildiği, dolayısıyla istekliler tarafından yemek fişlerine ilişkin miktarların hesaplanmasının mümkün olduğu ve Teknik Şartname’nin 3. maddesinde yer alan yemek fişleri ile ilgili düzenlemenin belirsizlik içermediği; 

 

işçi sağlığı ve güvenliği, iş ve iş yerinin korunması ve sigortalanması gideri, ihale konusu işte çalıştırılacak personelin yemek ve kıyafet gideri ile diğer birimlere yemek taşıma giderinin İş Kanununda ve Teknik Şartname’de yer alan hükümlere dayanılarak hesaplanabileceği, 

 

hijyen denetimine ilişkin giderler işin maliyetini oluşturan temel unsurlardan olmadığından bu alanda faaliyet gösteren isteklilerin işin özelliğini dikkate alarak bu gideri yaklaşık olarak hesaplayabileceği anlaşıldığından, 

 

Kurul kararının bu kısmında hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır. 

 

Dava konusu Kurul kararının 3. kısmının değerlendirilmesinden; 

 

Teknik Şartname’nin “İdarenin Yükümlülükleri” başlıklı 3.c maddesinde yer alan, 

 

“c) Üretilecek yemek miktarı satılan yemek fişleri ve yüklenici görüşleri dikkate alınmak suretiyle en az bir gün önceden belirlenecektir.” düzenlemesinin, günlük üretilecek yemek miktarının satılan yemek fişleri dikkate alınarak belirlenmesine yönelik olduğu, teklif hazırlanmasına engel nitelikte olmadığı anlaşıldığından, 

 

Kurul kararının bu kısmında hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır. 

 

Dava konusu Kurul kararının 4. kısmının değerlendirilmesinden; 

 

İdari Şartname’nin 12’nci maddesi uyarınca işin yapılacağı yerin görülebileceği, Kamu İhale Kanunu’nun 29’uncu maddesi kapsamında isteklilerce açıklama istenebileceği dikkate alındığında, Teknik Şartname’nin 4.A.5’inci maddesinde; “İşyeri teslim tarihinden itibaren kullanım süresince gerekmesi halinde üretim mutfağının tavan boyasını yaptırmak, aynı zamanda yemekhane ve bunların müştemilatında yüklenici tarafından verilebilecek olan zararların karşılanmasını ve onarım işlerini (boya, badana, menteşelemek, cam taktırmak, kilit ve sürgü değiştirmek v.b.) işçilik ve malzemeler kendisine ait olmak üzere yaptırmak” yükümlülüğünün yükleniciye ait olduğu yönündeki düzenlemesinin, teklif hazırlanmasını ve verilmesini engelleyici nitelikte olmadığı anlaşıldığından, 

 

Kurul kararının bu kısmında hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

 

Dava konusu Kurul kararının 5. kısmının değerlendirilmesinden; 

 

davacı tarafından, elektrik ve su sarfiyatının sayısal olarak verilendirilip tahakkuka dönüştürülmesine esas kwkm3 cinsinden belirtilmediği, total bir gider kalemine esas rakamlardan bahsedilmediği, tahmini de olsa teklif verecek firmalara bir tarife veya ödemeye esas değer sunulmadığı, ayrıca elektrik ve su tahsilatından doğan KDV tutarının devlete hangi beyanname marifeti ile ödeneceğinin belirtilmediği, 

 

Teknik Şartname’nin 4.A.6.a maddesinde yer alan, 

 

“6)a) Üretim mutfakları ile yemekhanelerde kullanılacak olan, elektrik ve su sarfiyatlarının tespiti amacıyla, İdarece takılacak olan süzme sayaçlardaki kullanım miktarları en az ayda bir defa olmak üzere firma temsilcisi ve idare teknik elemanlarınca tespit edilecek ve tahsilatın/kesintinin yapılacağı günkü resmi abone fiyat tarifeleri üzerinden hesaplanacaktır.” düzenlemesinin teklif hazırlamaya elverişli olmadığı ileri sürülmekte ise de; 

 

ihale konusu işin yemek hizmet alımı olduğu, işin birim fiyat ihale edildiği ve toplam 1.135.750 adet yemek üretiminin istendiği, ihale konusu işe katılım için iş deneyim belgesinin sunulması gerektiği, iş deneyim belgesine sahip olan ve ihale konusu alanda faaliyet gösteren isteklilerin ihale konusu toplam yemek üretiminin ne kadar elektrik, su ve doğalgaz kullanılarak üretileceğini hesaplamasının mümkün olduğu, 

 

ayrıca 4734 sayılı Kanun’un 29’uncu maddesi kapsamında ihaleye ilişkin olarak idareden açıklama isteyebileceği, bu nedenle teklifin hazırlanamayacağı iddiasının yerinde olmadığı anlaşıldığından, 

 

Kurul kararının bu kısmında hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır. 

 

Dava konusu Kurul kararının 6. kısmının değerlendirilmesinden; 

 

Teknik Şartnamenin 4.15’inci maddesinde, üretilen yemeklerden her gün idarenin gözetiminde alınacak yemek örneklerinin 72 saat saklanacağının ve tahlil masraflarının yüklenici tarafından karşılanacağının belirtildiği, yemek ürünlerine yapılacak tahlillerin bir çok sınıfa ayrıldığı, yemeklere ilişkin hangi tahlilinin yapılacağının belirtilmemesinin tekliflerin hazırlanmasında belirsizliğe yol açacağı anlaşıldığından, 

 

Kurul kararının bu kısmında hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

 

Dava konusu Kurul kararının 7. kısmının değerlendirilmesinden; 

 

davacı tarafından, Teknik Şartnamenin 4.A.19’uncu maddesinde yer alan, “Malzemeleri yüklenici tarafından temin edilmek suretiyle Yemek Hazırlama ve Dağıtımı işi kapsamındaki yerlerin temizliğini yaptırmak ve bu mekanlarda ilaçlamanın halk sağlığı alanında haşerelere karşı ilaçlama usul ve esasları hakkındaki yönetmeliğe uygun olarak gerçekleştirmek. (Yüklenicinin halk sağlığı alanında haşerelere karşı ilaç uygulama izin belgesine sahip olması durumunda ilaçlama yüklenici tarafından yapılacak; bu izin belgesine sahip olmaması durumunda izin belgesine sahip olan kişi veya firmalara yaptıracaktır.)” şeklindeki düzenlemenin, ilaçlamanın yapılacağı alanın ne büyüklükte olduğu belirtilmediği için teklif hazırlamaya elverişli olmadığı ileri sürülmekte ise de, ilaçlamanın yapılacağı alanların miktarının/ölçüsünün İdari Şartnamenin 12’nci maddesi kapsamında iş yerinin görülmesi ve Kanunun 19’uncu maddesi kapsamında açıklama istenilmesi suretiyle edinilebileceği, 

 

bu nedenle teklif hazırlanmasını engelleyici nitelikte olmadığı anlaşıldığından, 

 

Kurul kararının bu kısmında hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır. 

 

Dava konusu Kurul kararının 8. kısmının değerlendirilmesinden; 

 

Teknik Şartname’nin 4.29’uncu maddesinde yer alan, “İdarece uygun görülmesi halinde, Bakanlığımız merkez teşkilatı hizmet binalarındaki her türlü soğuk veya sıcak yiyecek ve içecek (kola, çay, kahve vb.) taleplerinde; münferiden veya süreklilik arz edecek şekilde servis hizmeti verilmesi ve servis hizmetine ait araç ve gereçlerin (kahve fincanı, çay bardağı, yemek tabağı vb.) toplanması, temizliği ve bunlara ait mekan ve mahallerin bakım ve temizlik hizmetleri yüklenici tarafından yerine getirilir.” şeklindeki düzenlemenin, hizmetin münferiden mi yoksa süreklilik arz edecek şekilde mi yapılacağı konusunda açıklık içermediği, kaç kişi ile ve nasıl hizmetin ifa edileceğinin belirtilmediği, bu nedenle teklif hazırlamaya elverişli olmadığı anlaşıldığından, 

 

Kurul kararının bu kısmında hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

 

Dava konusu Kurul kararının 9. kısmının değerlendirilmesinden; 

 

Teknik Şartname’nin 5.e maddesinde yer alan; 

 

e) Alternatif Yemek: İdarece gerek görülmesi halinde; sebze yemek günleri et yemeği veya et yemeği günleri sebze yemeği, salata bar, çoktan seçmeli yemek çeşitleri, diyet yemekleri gibi alternatif yemek çeşitlerinin bir veya birden fazla mutfak ve yemekhanede üretim ve servis edilmesi; yükleniciden yazılı olarak talep edilebilir. İdarenin bu talebini yüklenici karşılamak zorundadır. 

 

Alternatif yemek veya yemeklerin maliyeti, aylık ortalama dört kap tabldot yemek üretim maliyetinin +/% 35’ini geçemez. İdare; yazılı izin belgesinde; alternatif yemek veya yemeklerin günlük üretim miktarları, gramajları (Ek:2 ve Ek:2 deki gramaj listesi geçerli olmak üzere) ile verilme zaman aralığını belirtilecektir. Alternatif yemek üretim iznini idare hiçbir gerekçe göstermeden her an iptal edebilir.’’ şeklindeki düzenlemede, alternatif yemeğin miktarına ilişkin açıklamaya yer verilmediği, başvuruya konu ihalenin birim fiyat teklifi alınmak suretiyle ihale edildiği, birim fiyat teklif cetvelinde alternatif yemeğe yer verilmediği, birim fiyatın 4 kap üzerinden toplam olarak belirtildiği, dolayısıyla teklif hazırlanmasını ve sözleşmenin uygulanmasını engelleyici nitelikte olduğu anlaşıldığından, Kurul kararının bu kısmında hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.” gerekçesiyle dava konusu 

 

Kurul kararının 1., 6., 8. ve 9. iddiaya ilişkin kısımlarının iptaline,  2., 3., 4., 5. ve 7. iddiaya ilişkin kısımları yönünden davanın reddine karar verilmiştir.

 

Anayasa’nın 138’üncü maddesinin dördüncü fıkrasında, yasama ve yürütme organları ile idarenin mahkeme kararlarına uymak zorunda olduğu, bu organlar ve idarenin mahkeme kararlarını hiçbir suretle değiştiremeyeceği ve bunların yerine getirilmesini geciktiremeyeceği hükme bağlanmıştır. Öte yandan, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 28’inci maddesinin birinci fıkrasında, Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare ve vergi mahkemelerinin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idarenin gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecbur olduğu, bu sürenin hiçbir şekilde kararın idareye tebliğinden başlayarak otuz günü geçemeyeceği hüküm altına alınmıştır.

 

Anılan kararın icaplarına göre Kamu İhale Kurulunca işlem tesis edilmesi gerekmektedir.Açıklanan nedenlerle; 

 

1. Kamu İhale Kurulunun 09.04.2014 tarihli ve 2014/UH.I1713 sayılı kararının iptaline,

2. Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince, ihalenin iptaline,